|
Wetenswaardig
Carnavalsverenigingen
hebben een functie waarover nogal verschillend wordt gedacht. Critici
vinden ze overbodig en zelfs zinloos. Sommige mensen vinden dat de
carnaval een sociale functie heeft, terwijl andere weer vinden dat de
carnaval een platform dient te zijn voor humor, parodie, muziek, dans,
etc.
Van oorsprong is de carnaval een heidens lentefeest dat door het
christendom werd aangepast. Het feest werd, zoals de benaming carnaval
al aangeeft, het feest op de avond voorafgaand aan de vastentijd. In de
loop der jaren is het carnavalsfeest echter een feest geworden voor alle
bevolkingsgroepen, voor mensen jong en oud, en heeft het zijn
christelijke inslag steeds meer verloren. Voor velen is de carnaval
vandaag de dag dan ook en feest geworden om uit de band te springen en
de dagelijkse beslommeringen voor even te vergeten.
De meeste carnavalsverenigingen zijn na de tweede wereldoorlog opgericht.
Zo ook de Postbuulen.
Carnaval is het feest dat
gevierd wordt in de dagen voorafgaand aan de huidige Aswoensdag, waarmee
de vastentijd van 40 dagen aanvangt tot aan Pasen. Het verband tussen
Carnaval en vasten is thans zeer klein.
De oorsprong
Van oudsher was het een eetfestijn, omdat het de laatste mogelijkheid
was zich te buiten te gaan voor de 40 dagen vasten, waarin men zich
beperkte tot het minimaal noodzakelijke. Op vette dinsdag (voor de
vasten) werd al het vet wat er in huis was opgemaakt omdat het anders
zou bederven. De vasten is ter herdenking van de 40 dagen die Jezus
volgens het Nieuwe Testament in de woestijn vastte en tevens ook tot
bezinning op de christelijke kernwaarden.
Waarschijnlijk bestond het feest al langer dan de christelijke traditie,
en heeft de kerk het gemakkelijker gevonden het heidense Carnaval in een
katholieke traditie om te zetten dan het uit te bannen. Dit was
overigens ook met andere voorchristelijke feesten gebeurd zoals Kerstmis
dat oorspronkelijk een 'heidens' midwinterfeest was.
In die betekenis wordt de term afgeleid van het Latijn: carne vale (=
vaarwel aan het vlees). Een andere mogelijke verklaring
voor de term is het eveneens Latijnse carrus navalis: scheepswagen,
hetgeen zou
verwijzen naar
rondtrekkende groepen in een als een schip ogende wagen of kar, het
zogenaamde narrenschip,
(zie ook
http://www.blauwsjuut.nl
)maar ook kan slaan op het schip waarmee de god van de zee der
Kelten/Germanen uit het noorden kwam om deel te nemen aan de
winterfeesten.
De Romeinen vierden het feest van de saturnalia dat veel kenmerken van
het hedendaagse Carnaval had zoals drink en eetgelagen, een soort prins
Carnaval, vermommingen en optochten door de straten.
Het 'heidense' Carnaval werd in heel Europa gevierd. Bijvoorbeeld in
Rusland is dit feest bekend onder de naam maslenitsa (vrij vertaald:
boterfeest). Antropologisch gezien is het Carnaval een omkeringritueel,
waarin maatschappelijke rollen worden omgedraaid en normen over gewenst
gedrag worden opgeschort.
Carnaval wordt ook vastenavond genoemd, al is dit eigenlijk de
dinsdagavond van Carnaval. Het Limburgse woord voor Carnaval is "vastelaovend".
De datum van carnaval
De Carnavalsdatum vindt zijn huidige oorsprong in de kerkelijke
kalender, die gerekend wordt vanuit Eerste Paasdag. Pasen is bepalend
voor de datum van de eerste Carnavalsdag. Paaszondag is, volgens het
Concilie van Nicaea (325 na Christus), de eerste zondag na de eerste
volle maan na het begin van de lente (21 maart), deze dag kan berekend
worden aan de hand van het zogenaamde Oudin-algoritme. Ga dan zeven
weken terug voor de eerste Carnavalsdag (of 47 dagen voor Eerste
Paasdag). Carnaval begint officieel op zondag. De zaterdag is er in de
loop der jaren als extra feestdag "bijgesmokkeld". Pasen kan op zijn
vroegst op 22 maart zijn en op zijn laatst op 25 april. Dit houdt in dat
het vroegst mogelijke Carnaval op 1 februari is. De laatst mogelijke
datum is 7 maart.
De carnavalsdata voor het komende jaar zal zijn van:
zondag 23 februari t/m dinsdag 25 februari 2020.
Carnaval valt op zijn vroegst op 1 februari, de laatste keer dat, dat
gebeurde was in 1818. Ook in de vorige eeuw is dat niet voorgekomen.
Carnavalszondag is op zijn laatst op 7 maart, de laatste keer was in
1943.
Wanneer is het Postbuulenbal in.....
Het Postbuulenbal valt
jaarlijks traditioneel op de zaterdag één week voor de carnaval.
Carnavalszondag is dan 8 dagen later.
6 februari 2021 (gaat
niet door)
19 februari 2022
11 februari 2023
3 februari 2024
22 februari 2025
7 februari 2026
30 januari 2027
19 februari 2028
3 februari 2029
23 februari 2030
15 februari 2031
31 januari 2032
19 februari 2033
11 februari 2034
27 januari 2035
16 februari 2036
7 februari 2037
27 februari 2038
12 februari 2039
4 februari 2040
23 februari 2041
8 februari 2042
|
31 januari 2043
20 februari 2044
11 februari 2045
27 januari 2046
16 februari 2047
8 februari 2048
20 februari 2049
12 februari 2050
4 februari 2051
24 februari 2052
8 februari 2053
31 januari 2054
20 februari 2055
5 februari 2056
24 februari 2057
16 februari 2058
1 februari 2059
21 februari 2060
12 februari 2061
28 januari 2062
|
Aswoensdag
Aswoensdag is de dag na carnaval, meer bepaald de dag na vastenavond. In
de katholieke traditie is aswoensdag het begin van de 40 dagen durende
Vastentijd, die loopt tot Paaszaterdag, ook Stille Zaterdag genoemd.
Tussen aswoensdag en pasen zijn er zes zondagen, waarvan de laatste
Palmzondag is.
Op Aswoensdag laten katholieken en sommige protestantse gelovigen in de
kerk een kruis met as op hun voorhoofd tekenen, het zogenaamde
askruisje. Deze as is het overblijfsel van verbrande 'palmtakken' (vaak
buxustakken), die het jaar daarvoor gebruikt werden voor de viering van
Palmpasen op Palmzondag. Het kleine ritueel wordt uitgevoerd ter
bezinning en als uiting van boetvaardigheid. In die zin is het een
voorbereiding op Goede Vrijdag en Pasen.
Aswoensdag is, net zoals Goede Vrijdag, sinds het Tweede Vaticaans
Concilie een verplichte vastendag voor katholieken. Dit houdt in dat
alle gedoopte tussen 18 en 60 jaar gehouden zijn op die dagen slechts
één volledige maaltijd te nemen. Wie kan wordt uitgenodigd om ook op
andere dagen, zoals paaszaterdag en de vrijdagen van de
veertigdagentijd, te vasten.
Carnavalsoptochten
Er worden in veel plaatsen grote carnavalsoptochten gehouden met
praalwagens, georganiseerd en gemaakt door de Carnavalsverenigingen,
soms met een bepaald thema. In grotere plaatsen vindt er een wedstrijd
plaats wie de mooiste wagen maakt. De mooiste wagens worden soms
ontworpen door professionele beeldhouwers en er wordt door teams van
vrijwilligers gedurende lange tijd aan gewerkt. Een van de laatste
wagens is meestal de wagen met de Raad van Elf, deze wordt gevolgd door
de Prinsenwagen, waarop vaak ook dansmariekes te bewonderen zijn.
Carnavalsmuziek
De Carnavalskraker is een lied speciaal voor carnaval gemaakt. In
Limburg in de Limburgse (streek)taal. Soms wordt een carnavalslied een
hit. Ook zijn er zeer vele carnavalsbands. Vaak heeft iedere
Carnavalsvereniging zijn eigen band. Met name Venlo en Maastricht hebben
een reputatie op het gebied van Carnavalsmuziek.
Buutnereden
Een ander carnavalsfenomeen is het tonpraote of buutterednen waarbij de
tonpraoter of buutteredner een cabaretesk betoog in dialect houdt,
waarin allerlei actuele zaken de revue passeren. Vaak worden daarbij
lokale situaties en bekendheden uit de lokale politiek op de korrel
genomen.
Carnavalsfeesten
Er zijn carnavalsfeesten in de plaatselijke horeca-gelegenheden zoals
cafés, kroegen en verenigingsgebouwen, waar het bier dan rijkelijk
vloeit en waar de polonaise wordt gedanst en wordt 'gehost' op speciale
carnavalsmuziek.
Er worden, soms voor speciale doelgroepen zoals jongeren, dertigplussers
of ouderen, verschillende carnavalsfeesten georganiseerd. Een speciale
vorm daarvan is het 'Carnavalsbal' of "Zitting" waarbij het publiek aan
lange tafels plaatsneemt en kan genieten van speciale optredens, zoals
die van buutteredners, die op een podium vooraan in de zaal
plaatsvinden.
Oude wijven
In veel plaatsen
worden in de week vóór Carnaval zogenaamde Oude Wijven-avonden gehouden.
Tijdens 'Oude Wijven' zijn de kroegen en de straten bevolkt door
verklede vrouwen. Mannen die zich op straat en in de cafés naar binnen
wagen lopen gevaar vernederd en weggejaagd te worden. In het Rijnland
vindt Altweiber plaats op de donderdag voor Carnaval. Tot de
ingeburgerde traditie op deze dag behoort het afknippen van de
stropdassen (soms ook de schoenveters) die de mannen dragen. Een bekende
viering van auw wieverbal vindt plaats in Valkenburg aan de Geul. In
Heerlen vindt op de woensdag voor de carnaval het zogenaamde 'Heksetreffe'
plaats. Hier zijn het geen 'Oude Wijven' die de mannen angst aanjagen
maar 'Heksen'.
© 2007 De Postbuulen. Webdesign Lonkaa
|
|